Πατριαρχείο

 

 

 

 

 

 

Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

 

α. Ιστορικά Στοιχεία

 

Τα Στοιχεία που ακολουθούν προέρχονται από τον Ιστότοπο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και συγκεκριμένα από τον Ιστότοπο της Μ.Κ.Ο."Ρωμηοσύνη"

 

Ταχυδρομική διεύθυνση : Τ.Θ. 30184, Αθήνα 100 33
Έδρα :  Ορφέως 7, Ηλιούπολη, Τ.Κ. 163 46
E-mail : info@romiosini.org.gr
Τηλ. : +30-210-3222546, Fax : +30-210-3222542 

Σύνδεσμος:  http://www.romiosini.org.gr/CFE6DAFC.el.aspx 

" Εἰς τὴν ἱστορίαν τῶν προσκυνημάτων τῆς Ἁγίας Γῆς, τὸ Ἑλληνορθόδοξον Πατριαρχεῖον παίζει πρωτεύοντα ρόλον. Ἡ σύστασίς του ἀνάγεται τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς. Συμφώνως πρὸς μαρτυρίας Ἀποστολικῶν συγγραφέων, πρῶτος ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων ἔγινε ὁ Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, ὁ ὁποῖος ἐσυστηματοποίησε τὴν θείαν λατρείαν εἰς τὸ ὑπερῶον τῆς Ἁγίας Σιών, συνέταξε εἰς τὴν ἑλληνικὴν τὴν πρώτην Θείαν λειτουργίαν καὶ συνέβαλε σημαντικῶς εἰς τὴν Ἀποστολικὴν Σύνοδον, ἥτις συνῆλθε εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα περὶ τὸ 50-51, ἡ ὁποία διεκήρυξε τὴν αὐτοτέλειαν τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τὴν ἐλευθερίαν του ἐκ τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου. Ἡ καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλὴμ ὑπὸ τῶν Ρωμαίων τὸ 70 μ.Χ. εἶχε τραγικὰς ἐπιπτώσεις. Τὸ 251 εἰς τὸν διωγμὸν τῶν Χριστιανῶν ἐπὶ τοῦ Δεκίου, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς διωγμοὺς, οἱ ὁποῖοι ἠκολούθησαν ἕως τὸ 313, ὁ Χριστιανισμὸς προσέφερε πλῆθος μαρτύρων. 

Ἀπὸ τὸν 4ον αἰώνα τὰ Ἱεροσόλυμα συγκεντρώνουν τὴν προσοχὴν τῶν βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων καὶ ἡ Ἐκκλησία ἐπανευρίσκει τὴν αἴγλην της καὶ τὴν ἀκτινοβολίαν της μὲ τὴν εὕρεσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπὸ τὴν Ἁγίαν Ἑλένην καὶ τὴν ἵδρυσιν μεγαλοπρεπῶν ναῶν εἰς τὰ Πανάγια προσκυνήματα.

Ἡ ἀνοικοδόμησις τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῶν ὑπολοίπων ἱερῶν κτισμάτων εἰς τὸν Γολγοθᾶν καὶ εἰς τὸ σημεῖον εὑρέσεως ἀναδεικνύουν τὴν Ἱερουσαλὴμ εἰς Πᾶν-χριστιανικὸν κέντρον. Ἐνδιαφέρον ἔδειξε καὶ ὁ αὐτοκράτωρ Ἡράκλειος, ὁ ὁποῖος μὲ τοὺς νικηφόρους πολέμους του ἐξεδίωξε τοὺς Πέρσας, ὕψωσε τὸν Τίμιον Σταυρὸν καὶ προχώρησε εἰς τὴν ἀνοικοδόμησιν τῶν ἱερῶν κτισμάτων. Περίφημος εἶναι ἡ Θεολογικὴ διδασκαλία τοῦ Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.

Τὸ 1099 οἱ Σταυροφόροι εἰσέρχονται εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ. Οἱ Ἕλληνες μοναχοὶ παραγκωνίζονται. Τὸν 14ον αἰώνα Φραγκισκανοὶ κατορθώνουν νὰ διεισδύσουν εἰς τὰ προσκυνήματα. Ἡ παρακμὴ τοῦ Βυζαντίου καὶ ἡ ἅλωσις τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Ὀθωμανῶν τὸ 1453 δυσχεραίνει περισσότερον τὴν θέσιν τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων. Ἡ ἔντασις τοῦ ἀγῶνος ἐκόπασεν εἰς τὸ μέσον τοῦ 19ου αἰῶνος μὲ τὴν ὑπογραφὴν τῆς «Συνθήκης τῶν προσκυνημάτων» Status Quo.

Ὅλον τὸ δεύτερον ἥμισυ τοῦ 19ου αἰῶνος, τὸ Πατριαρχεῖον εἰσῆλθε εἰς μίαν λαμπρὰν περίοδον ἀνασυγκροτήσεως καὶ ἀναγεννήσεως. Ὅλος ὁ ὀρθόδοξος χριστιανικὸς κόσμος μὲ ἐπικεφαλῆς τὸ ἐλεύθερον πλέον Ἑλληνικὸν Κράτος συνέβαλε μὲ δωρεὰς καὶ πολλαπλὰς χρηματικὰς βοηθείας εἰς αὐτὸν τὸν ἀγῶνα τῆς ἀναδημιουργίας. Ἐξάλλου μοναχοὶ καὶ δωρηταί, μέλη τοῦ Πατριαρχείου, ἠγόρασαν ἐκτάσεις, ἔκτισαν ἐκκλησίας, ἀνηκαίνισαν καὶ ἐπανίδρυσαν τὰ ἐρειπωμένα μοναστήρια, δημιουργοῦντες ἔτσι τὴν ἀπαραίτητον οἰκονομικὴν βάσιν διὰ τὴν ὑπόστασιν τοῦ Πατριαρχείου. Σήμερον μὲ τὰς εὐθύνας, τὴν μακρόχρονον ἱστορίαν του καὶ τὴν τεραστίαν κληρονομίαν του ὑψώνεται φωτεινὸν καὶ ὑπερήφανον εἰς ὅλον τὸν Χριστιανικὸν κόσμον, γνωρίζον πῶς πρέπει νὰ συνεχίσῃ καὶ εἰς τὸ μέλλον τὸν ἱερὸν προορισμόν του."

 

 

β. Το προσκύνημά μας στο Ιερό Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

 

Η σύσταση και η ιστορική του αρχή ανάγεται στη μέρα της Πεντηκοστής και την ίδρυση της πρώτης χριστιανικής κοινότητας στην Ιερουσαλήμ κατά τους Αποστολικούς χρόνους και θεωρείται η μητέρα των Εκκλησιών.

Πρώτος επίσκοπος έγινε ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος. Αυτός συστηματοποίησε τη λατρεία, συνέταξε την πρώτη λειτουργία στα Ελληνικά και οργάνωσε την Εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Στην Αποστολική Σύνοδο, που συνήλθε στην Αγία Πόλη το 50 μ.Χ. και διακήρυξε την αυτοτέλεια του Χριστιανισμού, ο Ιάκωβος ήταν ο πρόεδρος της Συνόδου.

Σημαντική ήταν η συμβολή του ΤΑΓΜΑΤΟΣ Τ9Ν ΣΠΟΥ.ΑΙ9Ν, που εμφανίζεται την περίοδο 213-251 μ.Χ. Η ίδρυσή του εδραιώνεται τον 4^ο αιώνα όταν ο χριστιανισμός θεμελιώνεται με το διάταγμα τον Μεδιολάνων (313 μ.Χ.) και η Αγία Ελένη ανεγείρει τους πρώτους ναούς στην Αγία Γη. Από ιστορικές πηγές διαπιστώνουμε ότι τα μέλη του Τάγματος των Σπουδαίων ξεχώριζαν για την ενάρετη και ασκητική ζωή τους και το ζήλο τους για τη λειτουργία και περιφρούρηση των Παναγίων Προσκυνημάτων. Στην καταγωγή ήταν Έλληνες εγκατεστημένοι στην Ιερουσαλήμ και τη Βηθλεέμ. Γύρο στα 500 μ.Χ. ο Πατριάρχης Ηλίας συγκρότησε την αδελφότητα και ίδρυσε δυτικά του Γολγοθά στο χώρο του σημερινού μοναστηριού της Μεγάλης Παναγίας το μοναστήρι της Θεοτόκου. Από εκεί κατέβαιναν τη νύχτα στο Ναό της Αναστάσεως για όλες τις θρησκευτικές δραστηριότητες.

Το Πατριαρχείο, από την ίδρυσή του, αγωνίστηκε για να διατηρήσει και διασώσει την χριστιανικότητα και αγιότητα των Παναγίων Προσκυνημάτων των Αγίων Τόπων, αλλά και τις αιώνιες αλήθειες, πνευματική κληρονομιά που παρέδωσε ο Κύριος μας.

Κατά τη μακραίωνη ιστορία της η Εκκλησία της Ιερουσαλήμ γνώρισε πολλές καταστροφές και ταπεινώσεις, αλλά ποτέ και σε κανέναν δεν υπέκυψε. Με την πάροδο του χρόνου η κατάσταση άλλαξε αρκετά και το κύρος της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων αυξήθηκε σημαντικά. Απόκτησε ξανά την παλιά πνευματική ακτινοβολία, χάρη στα Πανάγια Προσκυνήματα και Μεγαλοπρεπείς Ναούς, που κτίστηκαν από διάφορους αυτοκράτορες και Πατριάρχες.

Το 451 μ.Χ. η Οικουμενική Σύνοδος της Χαλκηδόνας αναγνώρισε επίσημα την Επισκοπή της Ιερουσαλήμ και προήγαγε αυτήν σε Πατριαρχείο. Έκτοτε ο Πατριάρχης αναγνωρίστηκε ως η ανώτερη εκκλησιαστική αρχή στην Ιερουσαλήμ και την Αγία Γη.

Κατά την αραβική κατοχή της Παλαιστίνης (630-1099) ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης αναγνωρίστηκε ως ο ανώτατος εθνάρχης όλων των χριστιανικών κοινοτήτων, όχι μόνο σε ζητήματα που αφορούσαν τα προσκυνήματα, αλλά και σε κοινωνικά, φιλανθρωπικά και πολιτικά ζητήματα.

Είναι σημαντική η «Συνθήκη» την οποία υπέγραψε το 636 μ.Χ. ο Χαλίφης ΟΜΑΡ και παράδωσε στον Πατριάρχη Σωφρόνιο. Σύμφωνα με τη συνθήκη αυτή που είναι ισχυρό νομικό έγγραφο κατοχυρώνονται τα δικαιώματα του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων εις τους αιώνες.

Το 13^ο  αιώνα δημιουργήθηκε το Αρμενικό Πατριαρχείο. Την ίδια εποχή Κόπτες, Αιθίοπες και Σύριοι οργανώθηκαν σε εκκλησιαστικές κοινότητες και άρχισαν να διεκδικούν δικαιώματα επί των προσκυνημάτων. Το ίδιο έπραξαν και οι Λατίνοι. Έτσι ο αγώνας του Πατριαρχείου μας για τη διάσωση των Προσκυνημάτων συνεχίστηκε με την ίδια ένταση και στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας.

Η ένταση του αγώνα κόπασε κάπως γύρο στο 1850 με την υπογραφή της συνθήκης των Προσκυνημάτων. Έτσι άρχισε μια λαμπρή περίοδος ανασυγκρότησης και αναγέννησης. Όλη η Ορθοδοξία με επικεφαλής το ελεύθερο πλέον Ελληνικό κράτος, συνέβαλε με δωρεές στον αγώνα αναδημιουργίας. Μοναχοί και δωρητές αγόρασαν εκτάσεις, έχτισαν εκκλησίες και επανίδρυσαν Μοναστήρια.

Τις ημέρες μας το Πατριαρχείο με της ευθύνες που το περιβάλλει η μακρόχρονη ιστορία του και η τεράστια κληρονομιά που διαφυλάττει, υψώνεται περήφανο, γνωρίζοντας πως πρέπει να συνεχίσει και στο μέλλον το βαρύ έργο και τον προορισμό του. Σήμερα είναι το 4ο στη σειρά των Πατριαρχείων της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας και διατηρεί το Παλαιό Ημερολόγιο.

Μετά την αναγνώριση του σε Πατριαρχείο στους αιώνες και μέχρι σήμερα αγωνίζεται με επιτυχία για τη διατήρηση και διαφύλαξη των Παναγίων Προσκυνημάτων της Αγίας Γης.

Στο διάβα των αιώνων και ανάλογα με τον κάθε κατακτητή της Αγίας Γης, ίσχυσαν αρκετοί νόμοι που ρύθμιζαν τα θέματα του Πατριαρχείου. Αξίζει να αναφέρω ότι την 26η  Μαρτίου 1958, εποχή που την κυριαρχία της περιοχής είχε η Ιορδανία, υπογράφτηκε από τον τότε βασιλιά Χουσεΐν και την κυβέρνησή του, ο νόμος του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων με τον οποίο ρυθμίζονται όλα τα θέματα που αφορούν το Πατριαρχείο (για παράδειγμα εκλογή νέου Πατριάρχου) και της Αγιοταφιτικής αδελφότητας.

Μετά το 1967, όταν οι Ισραηλινοί κατέλαβαν όλη την περιοχή της Αγίας Γης, δεν υπογράφτηκε νέος νόμος. Ο νόμος αυτός εφαρμόσθηκε χωρίς προβλήματα από το Ισραήλ κατά την εκλογή του Πατριάρχη Διόδωρου το 1958. Με το θάνατο του Πατριάρχη Διόδωρου (19-12-2000), άρχισαν οι εμπλοκές από το Ισραήλ, το οποίο απαίτησε και είχε και αυτό το λόγο να εγκρίνει το τριπρόσωπο Ιεραρχών από τους οποίους η Σύνοδος του Πατριαρχείου θα εξέλεγε νέο. Στην αρχή δεν συνηγόρησε στη λίστα με το τριπρόσωπο που εισηγήθηκε το Πατριαρχείο και πέρασε σχεδόν 1.5 χρόνος μέχρι να συνηγορήσει στην εκλογή του Ειρηναίου που ανήλθε στο θρόνο την 15-9-2001. Τα επόμενα χρόνια το Πατριαρχείο αντιμετώπισε νέες δυσκολίες με αποτέλεσμα η πανορθόδοξος σύνοδος που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη, να κηρύξει τον Ειρηναίο έκπτωτο του θρόνου. Έτσι συνήλθε και πάλι η Σύνοδος του Πατριαρχείου και εξέλεξε το τριπρόσωπο για νέο Πατριάρχη. Πάλι τι Ισραήλ δεν το ενέκρινε. Παρά την αρνητική αυτή συμπεριφορά του Ισραήλ, η Σύνοδος την 9-8-2005 εξέλεξε ομόφωνα το νέο Πατριάρχη.

Ο Πατριάρχης και η Αγιοταφιτική αδελφότητα ποιμαίνουν σήμερα 500.000 Αραβόφωνους και μερικές μόνο χιλιάδες Ελληνορθόδοξους που ζουν στην Αγία Γη σε περιοχές που σήμερα είναι πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.  Αγιοταφιτική αδελφότητα έχει ως αρχηγό τον Πατριάρχη. Συγκροτείται από όλους τους ανήκοντες στο Πατρειαρχείο Μητροπολίτες - Επισκόπους-Αρχιμανδρίτες – Διακόνους - Μοναχούς και Δοκίμους. Ο συνολικός αριθμός των υπηρετούντων στο Πατριαρχείο, τα Πανίερα Προσκυνήματα και της Ιερές Μονές Αγιοταφιτών δεν υπερβαίνει σήμερα τους 120.

Έχει ως αποστολή την υπεράσπιση της Ορθοδοξίας στην Αγία Γη, τη φρούρηση και τη συντήρηση των Προσκυνημάτων.

 

Το έμβλημα της είναι το Τ-Φ ( Φύλακες Τάφου ) και τα χρώματά της Σημαίας είναι το άσπρο και το κόκκινο.

Τη σημαία αυτή μαζί με τη γαλανόλευκη τη βλέπουμε να κυματίζει σε όλα τα Πανάγια Προσκυνήματα της Αγίας Γης. Τα μέλη της Αγιοταφιτικής Αδελφότητας είναι στην πολυψήφια Έλληνες κληρικοί. 

Η ίδρυσή της ανάγεται στον 4ο  μ.Χ. αιώνα.

Κείμενα από Πτυχιακή Εργασία Ευαγγελιάδου Δέσποινας με θέμα «Προσκυνηματικός Τουρισμός»